Woensdag 28. 06. 2023 REGIO 5
weert
‘Door het ‘dakje’ in het
Weerter dialect weet je
precies wat je leest’
nederweert
‘Torenfeesten laten uitgroeien
tot meerdaags cultureel event’
Bij gelegenheid van de 555ste verjaardag
van de imposante Sint Lambertustoren
vond in 2022 de eerste
editie van de Torenfeesten plaats, in
de vorm van een theatraal en muzikaal
belevingsdiner op het Lambertushof
in Nederweert. Wegens succes
krijgen de festiviteiten dit jaar
een vervolg.
Door Rob van Deurzen
ospel
Huisartsenpraktijk naar
Peelwachter in Ospel
nederweert
Zomerbraderie in
centrum Nederweert
weert
Kiwanis Weert houdt
drakenbootfestival
Expositie ‘Grenzeloos schutterswezen’ in schutterijmuseum
pa – met name Polen – is het schutterswezen
na de val van de Berlijnse
Muur weer opgebloeid.
Eens in de drie jaar wordt de kleurrijke
internationale diversiteit van
het schutterswezen gevierd tijdens
het Europees Schutterstreffen,
waarvan de laatste edities plaatsvonden
in Leudal (2018) en het Belgische
Deinze (2022). Het treffen,
volgend jaar in Oostenrijk, wordt
georganiseerd onder de vlag van de
Europese Gemeenschap van Historische
Schuttersgilden (EGS),
waarbij 2800 schutterijen, gilden
en broederschappen in twaalf landen
zijn aangesloten: Nederland,
België, Duitsland, Zweden, Zwitserland,
Liechtenstein, Italië, Oostenrijk,
Polen, Oekraïne, Tsjechië
en Kroatië. In totaal gaat het om bijna
een miljoen Europese schutters.
Op het laatste EST oogstten de
schutters uit Oekraïne – louter
mannen van 60-plus en vrouwen –
vanzelfsprekend veel sympathie.
Een collecte leverde ruim een half
miljoen euro op.
De EGS werd in 1955 opgericht en
hield het eerste Europees schuttersfeest
in 1963 in Helden. Het was
een drielandentreffen tussen Duitsland,
België en Nederland. De koningen
schoten onderling om de titel
koning der koningen. Sjeng Trienes
van schutterij Sint-Antonius uit
Tegelen was de eerste winnaar. Behalve
een degen en keten ontving hij
een beker van de Duitse bondskanselier
Konrad Adenauer. In Leudal
(2018) werd Leo Niessen van Sint-
Martinus uit Linne ‘opperkoning’.
Het Limburgs Schutterij Museum
in Steyl geeft een kleine impressie
van de variatie in tenue, presentatie
en schietwijze van het schutterswezen
in Europa.
Het OLS verenigt de schutterijen
van Nederlands- en Belgisch-Limburg.
De nieuwe wisselexpositie in
het Limburgs Schutterij Museum
toont dat het schutterswezen zich
uitstrekt over heel Europa.
De expositie Grenzeloos schutterswezen,
die tot 27 augustus te zien is in
het museum in Steyl, laat zien dat de
rol van de schutterijen die deelnemen
aan het jaarlijkse Oud-Limburgs
Schuttersfeest (OLS) verder
reikt dan de lage landen. Het schutterswezen
is in de 13de en 14de eeuw
in de steden van Vlaanderen en Brabant
tot stand gekomen mede om de
opbloeiende steden te verdedigen.
Van hieruit heeft het zich verder
verspreid over Europa. Duitsland
telt duizenden schutterijen, in
Noord-Frankrijk is de handboog in
zwang, Oostenrijk staat bekend om
zijn böllerschützen en in Oost-Euro-
De indrukwekkende Poolse schuttersuniformen. Foto fred vliegen
» Vervolg van de voorpagina.
In 2003 zijn er richtlijnen voor de
spelling van de Limburgse dialecten
gekomen. De belangrijkste regel
is dat duidelijk moet zijn waar een
woord over gaat. „Aan deze regel
heb ik me gehouden, maar er blijven
een paar uitzonderingen.” Zo wordt
in het Limburgs geen dakje (accent
circonflexe, red.) geschreven. Iets
dat in het Weerter dialect wel gebeurt.
„Door het dakje weet je precies
wat je leest. Je hebt de context
van de zin niet nodig om het te begrijpen.”
Als voorbeeld noemt Feijen
het woord hoes (bv. platenhoes)
en hoês (huis).
Hij houdt van het authentieke dialect,
maar beseft goed dat er steeds
meer mengvormen komen. Zo krijgen
veel Nederlandse woorden een
dialectklank. Bijvoorbeeld het
woord jaomergenóg. Verder verdwijnen
er woorden of komen na
vier generaties weer terug. Bijvoorbeeld
biekaer en bi-jjekôrf.
Of alle woorden in Nog neet uutgekaldj
staan? „Wie wil weten hoe je
combinatiewoorden als eeuwfeest
in het dialect schrijft, kijkt bij eeuw
en feest en voegt die samen”, lacht
Jan Feijen.
Nog neet uutgekaldj is bijna 600 pagina’s dik
en is vanaf 1 juli voor 39,50 euro verkrijgbaar
bij de boekhandels in Weert en Nederweert.
De nieuwe Weerter woordenlijst
‘Nog neet uutgekaldj’ is
bijna 600 pagina’s dik.
Foto veldeke wieërt
Maar eerst nog even naar de editie
van 2023. „Naast het belevingsdiner
op woensdag 12 juli, wederom op het
Lambertushof, vindt twee dagen
eerder op maandag 10 juli een cultuurhistorische
bijeenkomst plaats.
Een avond vol humor, historie, muziek
en gezelligheid, waarbij de focus
ligt op erfgoed. Als locatie hebben
we gekozen voor de historische
boerderij Rutte Spoak aan de Hulsenweg.
Die leent zich uitstekend
voor een dergelijke bijeenkomst. Columnist
Gerard Kessels, boerderijeigenaar
Piet van Gog en Harmonie
Pro Musica geven invulling aan het
programma”, blikken de commissieleden
Hans van den Waardenburg,
Jack van den Heuvel en programmeur
Francis Bruekers vooruit.
De belangstelling voor het theaterbelevingsdiner
was vorig jaar dusdanig
groot, dat de organisatie de capaciteit
dit jaar flink heeft uitgebreid.
„Er is nu plek voor 176
bezoekers, een verdubbeling ten opzichte
van 2022”, vertelt secretaris
Hans van den Waardenburg. „Zij
krijgen ook deze keer een avondvullend
programma voorgeschoteld.
Naast het diner, verzorgd door het
team van restaurant Bi-j Siem onder
leiding van Herman Poell worden de
gasten getrakteerd op een programma
bestaande uit toneel, moderne
dans (in samenwerking met RICK),
acrobatiek, hiphop en zang met een
twist”, licht Francis Bruekers een
tipje van de sluier op.
Met de Torenfeesten wil de commissie,
die van alle kanten hulp krijgt
van de verenigingen uit het dorp, het
cultureel erfgoed van Nederweert
op een leuke, toegankelijke manier
onder de aandacht brengen van een
groot publiek en ook de volgende generaties
ervoor interesseren. „Iedereen
is welkom, van basisschooljeugd
tot bewoners van het zorgcentrum”,
besluiten de initiatief
nemers.
Kijk voor meer info en kaartverkoop op de
website www.torenfeesten-nederweert.nl.
Aanmelden kan door een mailtje te sturen
naar info@torenfeesten-nederweert.nl.
„Sterker nog, er wordt dit jaar een
extra avond aan het programma toegevoegd”,
zegt voorzitter en oudburgemeester
van Nederweert Fons
Jacobs enthousiast. „En met ingang
van de editie van volgend jaar willen
we de Torenfeesten nog verder laten
groeien. De bedoeling is dat het een
meerdaags cultureel festival wordt,
dat een vaste plek gaat krijgen op de
evenementenkalender van Nederweert.”
Voor Jacobs wordt dit overigens
het laatste jaar als voorzitter
van de organisatiecommissie. Hij
geeft het stokje door aan zijn opvolger
Jan van Nierop.
Sfeerimpressie van de Torenfeesten in 2022.
Foto nederweert 24
De huisartsenpraktijk in Ospel verhuist
in 2025 naar het nieuwbouwplan
Peelwachter aan de Meijelsedijk.
Dokter Ineke Hussaarts gaat eind
dit jaar met pensioen. De huisartsen
van de Groepspraktijk Nederweert
willen de praktijk in Ospel
graag voortzetten, naast de praktijk
in Nederweert. Een plek in het nieuwe
woningbouwplan Peelwachter is
gekozen als beste locatie. Hier komen
begin 2025 21 huurwoningen
met een gemeenschappelijk gebouw.
Daar komt ook de praktijk in.
Tot die tijd blijft de huisartsenpraktijk
gehuisvest aan de Waatskamp 4.
In Nederweert vindt op vrijdag 30
juni van 12.00 tot 21.00 uur de jaarlijkse
zomerbraderie plaats. De winkels
en horecagelegenheden zijn
deze dag geopend en in de Kerkstraat,
Lindanusstraat en Brugstraat
staan allerlei stands waar ondernemers,
zowel van binnen als
buiten Nederweert, zich aan het publiek
presenteren. Ook diverse verenigingen
en organisaties zijn van de
partij. De Boeren van Nederweert leveren
weer een bijdrage met het verkeersplein
op het parkeerterrein
aan de Brugstraat tussen ijssalon
Florence en Pleunis Mode.
Kiwanis Weert houdt zaterdag 1 juli
haar jaarlijkse drakenbootfestival.
Aan de Werthaboulevard is er van alles
te doen, zien en beleven. Het festivalterrein
is gratis toegankelijk en
geopend van 12.00 tot 1.00 uur. Naast
de spectaculaire drakenbootraces
op het water klinkt er live muziek en
kunnen bezoekers op het terrein terecht
voor een hapje en een drankje.
De opbrengst van het festival komt
dit jaar ten goede aan de Stichting
Natuur- en Milieu Educatie.
Info: www.kiwanisdrakenbootfestivalweert.nl.