Woensdag 09. 08. 2023 13
en daar imponerende verhalen over
vertelt. Charismatisch is hij en goed
van de tongriem gesneden. Al in korte
tijd kraait het oproer en gaan de arbeiders
in staking. Een brand in de fabriek
zet de boel nog meer op stelten.
Daarbij dienen de slechte gebitten
van de arbeiders als metafoor voor
hun leven. Elke zelf uitgetrokken rotte
tand wordt gezien als daad van verzet.
Liefde
Vier jaar later, in 2021, volgt de novelle
Brandsmoor. Deze keer geen Pool of
Rus als hoofdpersoon, maar Moldavische
gastarbeiders die naar een Limburgs
dorp komen om bij een Aziatisch
distributiecentrum te gaan
werken. Ze worden gehuisvest in een
paar tenten bij een boerderij. De boerenzoon
wordt smoorverliefd op een
van hen: Sofia. Het gaat om die verliefdheid
én de weerstand die in het
dorp tegen böetelander ontstaat.
In de podcast Oeverloos van Leon Verdonschot
(20 juni 2021) vertelt Helinski
dat hij gefascineerd is door kleine
gemeenschappen, de dingen die er
gebeuren, machtsverhoudingen, en
de onrust die ontstaat als er plots
vreemden komen. Hij werkt aan een
vervolg op Brandsmoor, een roman
die de titel Hucht zal dragen. Roman
Helinski blijft Limburg voorlopig
trouw.
REGIO
literaire hoek
Roman Helinski blijft verknocht aan Limburg
In de Literaire Hoek besteden
verschillende Limburgse auteurs,
verenigd in de Werkgroep Limburgse
Schrijvers, wekelijks aandacht
aan lezen en literatuur in Limburg.
Vandaag: Peter Lenssen over
Roman Helinski.
Hoewel schrijver Roman Helinski
(Nuth, 1983) al een tijd onze provincie
voor woonplaats Amsterdam heeft
verlaten, blijft de streek waarin hij
opgroeide in zijn werk zeer prominent
aanwezig. Hij debuteerde in
2014 met Bloemkool uit Tsjernobyl,
waarin zijn vader, moeder en zijn geboortedorp
een grote rol spelen. Zijn
tweede boek, De wafelfabriek, berust
op ervaringen in een wafelfabriek in
Nuth, waar hij zelf ooit werkte. Ook
zijn derde, de novelle Brandsmoor,
speelt in de Limburgse heuvels.
Bloemkool
In de roman Bloemkool uit Tsjernobyl
verhaalt een zoon over zijn eigenaardige,
drankzuchtige vader. De vader
houdt van vrouw en kind, maar heeft
tevens een obsessieve hang naar verandering
en vrijheid. Steeds weer
moet hij erop uit, weg uit het keurslijf
van zijn huwelijk en het leven dat hij
leidt. Zijn anker is zijn baan in het ziekenhuis,
die hem reisjes naar verre
oorden garandeert. In zijn vrije tijd
start hij het ene project na het ande-
hun leven slijten met het bakken van
Vlaamse wafels. Helinski schetst een
leven in slaafse onderdanigheid, gekleurd
door onderbetaald, eentonig
werk, de sleur van alledag, gelatenheid,
geroddel en geklaag. Dat leven
wordt op de kop gezet als Arkadiusz
Narovski zijn intrede doet. Akadiusz
of Arka is een indrukwekkende,
angstaanjagende gestalte van Poolse
(Russische?) herkomst, die naar hij
zegt jaren in het leger heeft gediend
re, om het dan net zo snel weer op te
geven. De zoon kijkt er met verwondering
en naarmate hij ouder wordt
met steeds meer wantrouwen naar.
In VPRO Boeken (augustus 2014) bevestigt
Roman Helinski dat de roman
is gebaseerd op zijn eigen familiegeschiedenis.
Met opvallende zachtheid
vertelt hij over de Poolse familiebanden,
oma Babunia, opa Dzia Dzio,
de wodka die rijkelijk vloeit, reizen
die de vader onderneemt, de mythische
verhalen die hij vertelt. Helinski
wilde een warm portret van zijn vader
schetsen, die op dat moment ergens
in Afrika woont en niet weet dat
zijn zoon dit boek over hem heeft geschreven.
(Dat zal zijn vader waarschijnlijk
ook niet te weten zijn gekomen,
want vijf dagen na dat interview
is hij overleden.)
In 2017 verschijnt een tweede roman,
De wafelfabriek, een macaber sprookje
over arbeiders, vooral vrouwen, die
Roman Helinski.
Archieffoto
Jean-Pierre Jans
DOOR PETER LENSSEN
AUTO
Autotest
Bij de DS 3 E-Tense gaat het om de inhoud
linkerspaak van het stuurwiel, waar
je gemakkelijk met je duim bij kunt.
Op de middentunnel is plek voor de
B-knop, waarmee je de automatische
remregeneratie inschakelt, en de rijstand
selector. Rijden doet de DS 3
prima. Hij is vlot genoeg, houdt zijn
cabine mooi stil en heeft een iets steviger
onderstel dan de Citroën ë-C4
X. Precies zoals de rangorde moet
zijn.
Eindoordeel
Waarom zou je een DS 3 verkiezen boven
een Jeep Avenger, Opel Mokka-e
of Peugeot e-2008? Omdat je zijn
luxere uitstraling de forse meerprijs
waard vindt.
SPECIFICATIES
DS 3 E-Tense
Prijs: € 42.140,--
Topsnelheid: 150 km/h
Acceleratie 0-100 km/h: 9,0 s
Gem. WLTP-verbruik: 15,4 kWh/
100 km
WLTP-actieradius: 402 km
AC/DC-laden: 11 kW/100 kW
Motor: synchroonmotor met
permanente magneet
Max. systeemvermogen: 156 pk
(115 kW)
Max. systeemkoppel: 260 Nm
Transmissie: eentraps reductie
versnelling, voorwielen
pleet anders dan bij andere modellen.
Ook zouden kleine aerodynamische
aanpassingen aan de koets van de DS
3 voor meer range zorgen.
We zijn benieuwd hoe groot de invloed
van de veranderingen op de dagelijkse
praktijk is. De ‘oude’ aandrijflijn
van Stellantis staat erom bekend
dat-ie maar met moeite in de buurt
komt van zijn WLTP-opgave. Een bereik
van 200 kilometer in de winter en
280 kilometer in de zomer zijn eerder
regel dan uitzondering. Tijdens onze
testdag was de eerste indruk van de
DS 3 in ieder geval positief. Zonder
moeite te doen evenaarden we bijna
de officiële actieradius.
Het laadvermogen van de DS 3 ligt
ongewijzigd op 11 kWh AC en 100
kWh DC. De laadcurve is geoptimaliseerd,
zodat de grotere batterij nog
steeds in een halfuur tot 80 procent
kan worden opgeladen. Relevanter is
de reguliere laadtijd, die op 5,5 uur
ligt, want als elektrische rijder stop je
over het algemeen zo min mogelijk bij
een snellaadstation. Veel te duur.
De DS 3 kunnen we misschien ook als
zodanig betitelen. Voor de elektrische
E-Tense-versie vraagt DS een
bedrag van 42.140 euro. De Jeep
Avenger – het enige andere Stellantis
product dat nu al is uitgerust met
de nieuw aandrijftechniek – bestel je
vanaf 37.000 euro. Een deel van het
verschil kunnen we op het conto
schrijven van de relatief rijke aankleding
van de instap-DS 3 E-Tense, de
Performance Line. Hij heeft standaard
bijvoorbeeld een deels met alcantara
bekleed interieur. Twee belangrijke
opties zitten pas in het uitrustingsniveau,
de Performance Line
+. Voor 2200 euro meer levert DS
onder andere keyless entry & start en
een infotainmentsysteem met navigatie,
dat draait op een groter touchscreen
van 10,3 inch. Het basismodel
moet het doen met een 7-inch scherm
en heeft standaard draadloos Apple
CarPlay en Android Auto. Handig is
dat DS een aantal toetsen in het interieur
een andere plek heeft gegeven.
Nu huist het knoppencluster op de
DS 3 E-Tense. Foto
Greg Jongerlynk
Een facelift van de DS 3 Crossback,
moeten we daar nou weer ruimte
aan besteden? Ja, want onder de
huid van de elektrische DS 3
E-Tense – we mogen hem geen
Crossback meer noemen – zit een
interessante nieuwe aandrijflijn.
Door Remco Slump
Aan de voorkant is de grille een fractie
breder geworden en bovendien is
de dagrijverlichting aangepast. Welke
DS 3-uitvoering je ook kiest, hij is
altijd uitgerust met led-koplampen.
Voor 1200 of 1300 euro extra krijg je
matrix-led-units met een automatische
grootlichtfunctie. Ander nieuws
vinden we in de prijslijst, waar een extra
kleur te vinden is, Diva Red, en
een setje aerodynamisch geoptimaliseerde
Toulouse-wielen. De DS 3
E-Tense haalt zijn maximale actieradius
van 402 kilometer alleen als-ie
op die 18-inchers staat. Want inderdaad,
na de facelift komt de compacte
Franse SUV een stuk verder op een
volle batterij dan voorheen. Het is de
eerste EV van het Stellantis-concern
die de opgewaardeerde aandrijflijn
krijgt. In de DS 3 ligt een elektromotor
met 156 pk en een accu van 54
kWh. De hittehuishouding in de batterij
is verbeterd, er is nu een warmtepomp
voor de airco aanwezig en de
elektromotor op de vooras is com-
Kijk voor meer autonieuws ook op
» delimburger.nl/economie/auto