Woensdag 21. 12. 2022 13
REGIO
mooie romans over de mijnwerkers is
Stoffig licht van Emile Beulen. Een
van de thema’s in het boek is de trek
van duizenden mensen naar de mijnen.
Ze kwamen uit Spanje, Italië,
Kroatië, Polen, maar ook uit Noord-
Nederland. Bijzonder is ook dat het
literaire hoek
De mijnwerker in de literatuur
Te koop gevraagd
MODE ONTWERPSTER:
zoekt allerlei bontjassen,
naaimachines, porselein,
camera’s, zilveren bestek,
i.c.m. antieke sieraden,
allerlei echte sieraden.
Ik betaal ter plaatse.
Tel. 06-13285039.
Auto’s te koop
GRATIS VOORRUIT v.a.
WA-extra + gratis ruitenwissers.
Wij betalen uw eigen
risico. Tel: 045-5634429.
Auto te koop
gevraagd
Wij vragen per direct jonge
gebruikte AUTO’S met
weinig km’s, kleine schades
geen probleem. DIRECT
CONTANT GELD, RDW
vrijwaring. Tel. 06-54796923
Autohandel H.Verspaget
koopt alle merken auto’s
schade of defect geen
bezwaar. Incl. RDW vrijw.
☎ 06-15867407
Sloop |
schadeauto’s
Joca Parts bv betaalt de
hoogste prijs voor
schade- en sloopauto’s.
Sportstr. 14, 6466 AW
Kerkrade. 045-5411480.
In en om het huis
LEEG MAKEN VAN UW
GEHELE WONING,
bedrijfsruimte of tuin!
ALLBO levert bezemschoon
op. Nog bruikbare inboedel
kopen wij op ☎ 06-57547749
of: info@allbo.nl
DAKDEKKERSBEDRIJF
Hans LIPS reeds meer dan
50 jaar ‘t betrouwbare adres
voor dak-, timmer-, zinkwerk
met garantie. Offerte
gratis. Tel: 06-47785237.
DAKDEKKER maakt en
repareert daken, dakgoten,
dakgootreiniging en dakreiniging.
Gratis offerte.
Tel. 06-23462333.
GLAZENWASSER/
SCHOONMAKER kan nog
werk aannemen. Tevens
reinigen zonnepanelen. 06-
48538829 / 06-33688554.
SNEL STUCADOOR, v.
alle voork. werkzaamheden.
06-22002682 / 046-4527502.
TUINWERK grasmaaien,
snoeien, winterklaar maken
06-48538829 / 06-33688554
VOOR HET VAKKUNDIG
SNOEIEN/KAPPEN VAN
UW (HOGE) BOMEN:
046-4372191 / 06-50680288
Voor afbreken, opruiming,
huisvuil, puin, GOEDKOOP
VERHUIZEN. T 06-54688956
www.stichting-heyoka.org
NOG TIJD OM
WAT TE KLUSSEN?
Plaats hier uw rubrieksadvertentie
en werf nieuwe klanten!
Bel 046-4117070 of email:
rubrieken@delimburger.nl
ONROEREND GOED
TE KOOP
OF TE HUUR?
Plaats in deze rubriek uw
advertentie.
Bel 046-4117070 of email:
rubrieken@delimburger.nl
ADVERTENTIETIP!
Vraag naar de mogelijkheden
om uw rubrieksadvertentie
beter te laten opvallen.
Rubrieksadvertentie opgeven?
Bel 046-4117070 of email:
rubrieken@delimburger.nl
MENSTRUATIEPRODUCTEN
MOGEN GEEN LUXE ZIJN!
HELP ONS!
WWW.ARMOEDEFONDS.NL
UW RUBRIEKS
ADVERTENTIE
wordt dagelijks door
7 op de 10 Limburgers gelezen!
boek speelt in de latere jaren van het
mijnwerkersbestaan, de jaren voor
de sluiting.
De vijf laatst genoemde boeken zijn
nog allemaal verkrijgbaar. Dat wordt
dus lezen over koempels en kolen bij
de kerstboom.
Er zijn veel boeken over de geschiedenis
van de mijnen, prachtige boeken
met veel foto’s, en met vooral veel nostalgie.
De mijnwerkers die aan het
woord komen schijnen vaak heimwee
te hebben naar hun oude bestaan, ondanks
dat velen al jong aan stoflongen
zijn gestorven en er vijftienhonderd
mijnwerkers in de Limburgse
mijnen zijn verongelukt. Een greep
uit interessante boeken over de geschiedenis.
Ad Knotter e.a.: Mijnwerkers
in Limburg - Een sociale geschiedenis.
Mariette Haveman: Zwarte rook.
Loek Kreukels: Kolen en kompels. Ingeborg
Wind: De verdwenen Limburgse
mijnen.
Een zeer lezenswaardig boek over
immigranten die uit Oost-Europa in
de mijnen kwamen werken is Je moet
weten hoe haas hupt van Stephan
Wojtkowiak, zelf van Poolse afkomst.
De eerste belangrijke roman verscheen
in 1929. De tocht door het donker
van mijnwerker Tjeerd Paasman.
Een sociale roman. De toentertijd bekende
boekbespreker Mathias Kemp
besprak het boek en erkende dat het
verhaal levensecht was, maar Kemp
verweet de schrijver zijn socialistische
kijk op de samenleving. In katholiek
Limburg was dat ongehoord.
In 1935 publiceerde Gerard Lemmens
Mijnwerkersleven, over de folklore
en de volksverhalen van de
mijnwerkers. Het werd later heruitgegeven
als ’t Koalemenke.
Daarna kwamen er nog wel een paar
goed katholieke boeken over mijnwerkers,
waaronder Mijn dochter Elisabeth
van de priester Jacques
Schreurs. Een boek voor mensen die
willen weten hoe het volk in Limburg
braaf en rooms werd gehouden.
In 1977 verscheen Ik zwarte blanke
slaaf, het levensverhaal van een mijnwerker,
door Wim Nijsten. Met dit
boek schreef hij zijn mijnverleden
van zich af. Hij vond dat de mensen
veel te weinig wisten over het zware
en vuile werk van de mijnwerkers,
voor hem was het slavenwerk. Hij
maakte zich ook kwaad over de pensioenen
van de mijnwerkers die veel te
laag waren. De literatuur moest tot
1990 wachten, voordat een beperkt
aantal boeken een helderder licht liet
schijnen op het wat donkere bestaan
van de mijnwerkers.
In 1990 publiceerde Peter Lenssen de
historische mijnwerkersroman Toplöss,
in 2015 herdrukt als Mijnverdriet.
Met zijn roman, spelend in de jaren
dertig van de negentiende eeuw,
schilderde Lenssen de rauwe werkelijkheid
van het mijnwerkersbestaan,
maar ook de strijd tussen het socialisme
en het fascisme in Europa. De
mijnwerkers in het boek lopen niet
gewillig aan de leiband van de mijnbazen
en de kerk.
Een interessant literair-documentair
boek is het in 2012 verschenen In
en onder het dorp van Wiel Kusters.
Het gaat vooral over de gezinnen van
de mijnwerkers. Kusters put uit zijn
eigen herinneringen aan zijn vader
die mijnwerker was in de mijn Willem
Sophia en aan de tijd dat hij opgroeide
in het mijnwerkersdorp
Spekholzerheide. Eerder, in 1978, publiceerde
Kusters de dichtbundel Een
oor aan de grond. Met zijn oor aan de
grond luisterde hij of hij daar ergens
heel diep zijn vader kon horen.
In 2015 verscheen de prachtige roman
Zwarte droom van Ivo Senden.
Het verhaal speelt in de jaren na de
oorlog, wanneer de wederopbouw in
volle gang is. Heel Nederland is voor
kolen en gas afhankelijk van de mijnen.
Maar mijnwerker Jan twijfelt
aan zijn toekomst als koempel.
Ook in 2015 verscheen Het geluk van
Limburg van Marcia Luyten, waarin
de opkomst en de ondergang van de
mijnindustrie wordt beschreven aan
de hand van het levensverhaal van
zanger Jack Vinders en zijn familie
van mijnwerkers. Een van de laatste
In de Literaire Hoek besteden
verschillende Limburgse auteurs,
verenigd in de Werkgroep Limburgse
Schrijvers, wekelijks aandacht
aan lezen en literatuur in Limburg.
Vandaag: Ton van Reen over de
mijnwerker in de literatuur.
Foto Ivo Senden
DOOR TON VAN REEN