Woensdag 20. 12. 2023 9
Een welgemeende kerstgroet vanuit de mooie kerstkrans
op de Kwartelenmarkt in Venlo. Foto Gerard Moors
Zicht op de St. Antoniuskerk
Blerick. Foto Tilly Spaubek
REGIO
Kijk goed, eerste vorst.
Foto Ineke Huijgen
Winnaar
van de week
Th.A. Zelen
uit Maasbree
Kijk voor de winnende foto van afgelopen
week op uw eigen regiopagina op
www.delimburger.nl
>delimburger.nl/
viafoto
van nul tot nu
Door albert lamberts
Met een klapstoeltje
naar de nachtmis
Dirigent Lo de Rooy leidt het koor van de Venlose Sint-Martinusparochie tijdens de
nachtmis van 1952. Foto collectie albert lamberts
Het christelijke feest wordt op de dag van
vandaag aangegrepen om de meest exorbitante
versieringen in en rond het huis
aan te brengen; het uiterlijke vertoon
overstijgt in ruime mate de innerlijke beleving
van wat het Feest van de Vrede zou
moeten zijn. De verpakking en het randgebeuren
dringen het religieuze aspect al
jarenlang naar de verre achtergrond.
Klapstoelen
Was dat vroeger anders? In zekere zin
wel, maar in zekere zin ook weer niet, al
bestond de ‘versiering’ voorheen uit
voordrachten en muzikale uitvoeringen,
die vrijwel voor honderd procent met het
Bijbelse verhaal (Lucas 2, vers 1-14) te maken
hadden. Nog niet zo gek lang geleden
– laten we zeggen zo’n vijftig jaar – zaten
de kerken tijdens de missen op kerstdag
afgeladen vol. In de dekenale kerk in Venlo
brachten de kerkgangers, die zich een
uur of nog langer vóór aanvang van de
(drie!) missen van een zitplaats hadden
verzekerd, zelf een (klap)stoeltje mee en
dat wilde het wel eens met een forse klap
begeven.
Even ter illustratie van de drukte: het uitreiken
van de hosties tijdens de nachtmis
door meerdere betrokken voorgangers
kon wel meer dan een kwartier in beslag
nemen, maar ging voor de kerkgangers
vaak wel ‘ten koste’ van de tweede van de
drie opeenvolgende missen. Zeg maar
vanaf 24.00 uur ’s nachts tot pakweg dertien
uur later werden er in de katholieke
kerken bijna voortdurend missen opgedragen,
waarvan de meeste met uitbundige
koorzang. Priesters, kosters, misdienaars,
dirigenten, organisten en koorzangers
maakten tijdens de kerstdagen
overuren. Met liefde.
Muzikaal hoogtepunt
Een beetje kerkkoor bereidde zich weken,
soms wel maandenlang voor op de
uit te voeren, vaak prachtige, meerstemmige
muziek van componisten als Mozart,
Haydn en Charpentier. Voor een
kerkkoor was en is de kerstnachtviering
een absoluut muzikaal hoogtepunt in het
jaar. Het Martinuskoor in Venlo, het oudste
koor van de stad (oprichtingsjaar
1825), zong bijna twee eeuwen lang de
nachtmis en dan nog eens de hoogmis
van 8.30 uur.
Anno 2023 is het allemaal niet meer zo
druk tijdens de kerstdagen, ook niet voor
het Sint-Martinuskoor. In de nachtmis
neemt Venlona al jarenlang de plaats van
het Martinuskoor in. Verder is als gevolg
van de ontluisterende ontkerkelijking
het aantal missen drastisch beperkt. Ja,
de pastoor of deken, zowat een eenmanspost,
die heeft het nog druk.
Première via de radio
Terug naar de nachtmis in wat nu de Martinusbasiliek
in Venlo is: in 1952 kon het
nieuwe orgel (van Verschueren in Heythuysen)
in gebruik worden genomen.
Speciaal hiervoor en voor het koor had de
grote componist Hendrik Andriessen
(met familierelaties in Venlo) de zesstemmige
Missa Te Deum laudamus gecomponeerd.
Andriessen zat zelf aan het orgel,
het koor zong onder leiding van Lo de
Rooy en heel Nederland kon de première
van deze mis via de radio meebeleven.
Komende maandag is het Kerstmis. Het
kan niemand zijn ontgaan, want al
wekenlang branden op talloze plaatsen
kerstlichtjes en al wekenlang ook bieden
de vele tuincentra kerstprullaria aan.
In de dekenale kerk in
Venlo brachten de
kerkgangers, die zich
een uur of nog langer
vóór aanvang van de
(drie!) missen van een
zitplaats hadden
verzekerd, zelf een
(klap)stoeltje mee en
dat wilde het wel eens
met een forse klap
begeven.