Woensdag 27. 12. 2023 13
literaire hoek
De literaire kunsten van Fernand Lodewick
In de Literaire Hoek besteden
verschillende Limburgse auteurs,
verenigd in de Werkgroep Limburgse
Schrijvers, wekelijks aandacht
aan lezen en literatuur in Limburg.
Vandaag: Adri Gorissen over
Fernand Lodewick.
Fernand Lodewick Archieffoto Thijs Habets
Allerkinder herdenkt Bijbelse kindermoord
Ald Weishoés kwam toch weer even
de klad erin. We zijn toen uitgeweken
naar Beej Benders. Kinderen konden
daar koekjes bakken en andere leuke
dingen doen. Nadeel was dat Allerkinder
hierdoor een beetje uit het
zicht verdween. Te meer doordat er
geen optocht door de binnenstad
meer was.” Ook die komt dit jaar terug,
als het aan de organisatie ligt.
Janssen: „We willen graag met alle
kinderen weer een rondje door de
straten lopen. Desnoods met een geluidsinstallatie
op een steekwagen of
bolderkar.” Ook wanneer dit geen
haalbare kaart blijkt, is er een optocht.
De deelnemers trekken sowieso
in stoet door het Ald Weishoés.
Daarna volgt de traditionele modeshow
waarbij de piepjonge opaatjes
en omaatjes met pijp, hoedje en wandelstok
over de catwalk paraderen.
Verder komt Clowntje Polka en zijn er
allerlei doe-activiteiten.
Het programma start om 13.00 uur, deelname
is gratis. Aanmelden kan via: info@kinderfeestenvenlo.
nl.
Venlo is de enige plaats in Nederland
waar Allerkinder nog wordt
gevierd. Dit jaar keert het kinderfeest
terug naar de plek waar het
meer dan zestig jaar geleden
ontstond, het Ald Weishoés.
Op 28 december is het Ald Weishoés
weer voor één dag wat het ooit was:
een huis voor kinderen. Al zou je dat
op het eerste oog niet zeggen. De jonge
gasten die de vernieuwde stadsherberg
op deze donderdagmiddag
ontvangt, zijn ‘vermomd’ als volwassenen.
Jongens met opgeplakte snor
stappen parmantig binnen met de
pijp en wandelstok van opa in de hand,
meisjes dragen een rok, hoedje of
bontkraag uit de alde kleierkas van
oma. Achter de ludieke verkleedpartij
zit een verhaal dat al meer dan
tweeduizend jaar oud en allesbehalve
vrolijk en feestelijk is. Toen Herodes,
die door de Romeinen was aangesteld
als koning van Judea, hoorde dat in
Bethlehem een kind was geboren dat
voorbestemd was om zijn opvolger te
worden, gaf hij volgens de overlevering
opdracht alle jongetjes tot twee
jaar oud te vermoorden. Waarop hun
ouders er alles aan deden om hun
zoontjes ouder te laten lijken.
De kindermoord uit de Bijbel wordt
jaarlijks herdacht op Onnozele Kinderen,
een katholieke traditie die alleen
in Venlo nog in stand wordt gehouden
LIMBURG
Verhalen uit de provincie
Door Pieter Duijf
Voor u geselecteerd!
Op deze pagina presenteert de
redactie van VIA opmerkelijke
verhalen uit Limburg
door Stichting Kinderfeesten onder
de naam Allerkinder. Oud-bestuurslid
Frans Faessen (86) uit Blerick liep
als blaag mee in de optocht door de
Venlose binnenstad. „Bakker Pierre
Hendrikx, de Sjiets van de Vleisstraot
en voormalig ceremoniemeester van
Jocus, was de kartrekker. Van daaruit
is het Kindercomité ontstaan, met
onder anderen Louis van der Loo,
Wim Vosbeek en Kees Tabbers. Het
was destijds een flinke optocht met
meer dan honderd kinderen die achter
de harmonie of fanfare aan liepen,
met de Sjiets voorop. De ouders stonden
langs de kant.”
De ‘Sjiets’ voorop tijdens de
optocht in 1953. Foto de limburger/
gemeentearchief venlo
Gaandeweg liep de belangstelling
voor Allerkinder terug. „Dankzij de
inzet van volkscultuurstichting OB
De Woers, die er met thema’s als kinderarbeid
een actuele draai aan gaf,
kende het feest een opleving”, weet
huidig bestuurslid Petro Janssen.
„Maar door de verbouwing van het
LIMBURG
en bloemlezing. Ook die slaat aan,
ondanks dat er al een soortgelijk
werk van Knuvelder is. Literair
Limburg is minder blij met het
boek, want er staan naar de mening
van critici te weinig Limburgse
schrijvers in. Hoe kan het dat
Mathias Kemp, Robert Franquinet
en Leo Herberghs ontbreken en er
maar een paar regels aan Marie
Koenen en Felix Rutten zijn gewijd,
vragen ze zich af. Ondanks het grote
tumult in zijn eigen achtertuin
verandert Lodewick niets aan zijn
literatuurgeschiedenis.
Pierre Kemp
Op Literaire kunst en Literatuur volgen
nog Literaire teksten (1964) en
Lees-avontuur (drie delen, waarvan
het eerste in 1968 uitkwam). Ook
publiceert hij samen met W.A.M.
de Moor en K. Nieuwenhuijzen de
geïllustreerde literatuurgeschiedenis
Ik probeer mijn pen (1979). Tevens
houdt Lodewick zich bezig
met het kritisch bespreken van
boeken voor de Regionale Omroep
Zuid, schrijft hij twee boeken over
de dichter Pierre Kemp en is hij
voorzitter van de Pierre Kempstichting.
Na zijn pensionering in 1976 trekt
hij zich terug in zijn huis en gaat hij
vrijwel alleen nog maar lezen tot
aan zijn dood in 1995.
Fernand Lodewick volgt na de middelbare
school in Maastricht te
hebben afgesloten een opleiding
tot onderwijzer en staat vervolgens
voor de klas. In zijn vrije tijd
behaalt hij vervolgens de LO-aktes
Frans en Engels en direct na de
Tweede Wereldoorlog voltooit hij
een studie MO-Nederlands. Hij
verlaat dan het lager onderwijs en
gaat lessen Nederlands geven aan
het Stedelijk Lyceum in zijn woonplaats
en aan de Katholieke Leergangen
in Sittard en Roermond.
Literaire kunst
Tijdens het lesgeven werkt hij met
het boek Woordkunst van Poelhekke,
waarin literaire termen worden
verklaard. Hij is niet te spreken
over het boek en maakt eigen heldere
teksten met voorbeelden die
hij aan de leerlingen dicteert. Na
verloop van tijd worden die teksten
ook door andere leraren op zijn
scholen gebruikt. Die vragen Lodewick
of hij er niet een wat vastere
vorm aan kan geven, reden voor
hem op alles op papier te zetten en
naar een uitgever te sturen. Het resultaat
is de verschijning in 1955
van Literaire kunst bij uitgeverij
Malmberg in Den Bosch. Het
schoolboek is meteen een succes
en in de loop der jaren beleeft het
vele tientallen drukken.
Het succes van Literaire kunst
smaakt bij de uitgever naar meer,
vandaar dat deze Lodewick bena-
Honderdduizenden scholieren
hebben de boeken van Maastrichtenaar
Fernand Lodewick (1909-
1995) over de Nederlandse literatuurgeschiedenis
en literaire begrippen
in hun handen gehad. Zijn
werken Literaire kunst uit 1955 en
Literatuur, Geschiedenis en Bloemlezing
(eerste deel 1958, tweede deel
1959), behoren in de tweede helft
van de vorige eeuw tot de verplichte
kost bij het vak Nederlands op de
middelbare scholen.
Met zijn boeken, waar er in totaal
meer dan een miljoen van zijn verkocht
en die in het onderwijs als dé
Lodewick door het leven gaan, verrijkt
hij niet alleen de kennis van de
leerlingen. Zelf wordt hij er ook beter
van, want naar eigen berekening
brengen ze hem meer dan
twee miljoen gulden op. Het is de
reden waarom hij zijn huis dat hij in
1968 in Cadier en Keer bouwt, spottend
Fort Malmberg noemt. Daarmee
verwijzend naar de uitgever
van zijn boeken.
dert voor het schrijven van een Nederlandse
literatuurgeschiedenis.
Dat wordt Literatuur, Geschiedenis
DOOR ADRI GORISSEN