Woensdag 06. 03. 2024 REGIO 5
COLOFON
Advertenties VIA Kerkrade
Marcel Beumers
E Marcel.beumers@mediahuislimburg.nl
T 06-55853947
I www.mediahuislimburg.nl
Redactie
E
zuid@delimburger.nl
t.a.v. VIA weekkrant
I www.limburger.nl/via
Mediahuis Limburg
Wim Duisenbergplantsoen 1
6221 SE Maastricht
T. 088 - 82 45 000
Staatsmijn Wilhelmina, een kleine
staatsmijn met een grote kolenopbrengst
Boven: luchtfoto van de Staatsmijn
Wilhelmina. Links: blik op het oude
mijnterrein van de Casinolaan in
Landgraaf. Rechts achter ligt het
gebouw waarin Stichting Relim
(voorheen Ondergrondse Vakschool)
is gevestigd. Foto Historisch
Centrum Limburg / Rijckheyt, fotokamer
Fotograaf Bos, fotocollectie
Rijckheyt Heerlen, 328-003 - nummer
7447 / Jenny Kranendonk
In Dierenbeschermingscentrum
Limburg wachten niet alleen
honden, katten en konijnen op een
nieuw plekje. Met name op de
pluimvee-afdeling is het een
drukte van jewelste.
Carnaval voor Toneelgroep
Ambras nog niet voorbij
valsvereniging willen daar een
groot feest van maken. Maar helaas
gooit een onverwachte gebeurtenis
tijdens de polonaise roet in het eten.
Bijzonder is dat Ambras dit jaar
maar liefst vier debutanten op de
planken heeft staan.
De uitvoeringen zijn in het Cultuurhuis aan
de Veldstraat in Landgraaf. De laatste voorstelling
op zondag 24 maart is een matinee
en begint om 15.00 uur. Alle andere uitvoeringen
beginnen telkens om 20.00 uur.
Een kaartje kost 12,50 euro.
Landgraaf
Voor Toneelgroep Ambras is
carnaval nog niet voorbij, getuige
de voorstelling ‘Laeve d’r Prins’ die
op zaterdag 9 maart in première
gaat. Vervolgvoorstellingen zijn er
op 15, 16, 23 en 24 maart.
In Laeve d’r Prins draait het om
prins Thei I van carnavalsvereniging
De Sjachwielkes. De club werd
5 keer 11 jaar geleden opgericht door
twee koelpieten die allebei Wiel heetten.
Dit jaar vieren de Sjachwielkes
dus hun 55-jarig jubileum. Prins
Thei I en de president van de carna-
Verandering/Verbetering (?!)
Door Jenny Kranendonk
Niets dat een grotere stempel
heeft gedrukt op de recente
geschiedenis van het huidige
Parkstad dan de komst van de
mijnen. Begin 1900 transformeerde
de vredige omgeving vol rust en
natuur tot een industrieel gebied
dat van groot belang was voor de
energievoorziening van heel
Nederland.
regio
De Limburgse voorronde voor
Kunstbende 2024 komt eraan
van een jury bestaand uit professionals.
Winnaars gaan door naar de
landelijke finale.
Kunstbende is hét podium voor jongeren
in de leeftijd van van 13 t/m 19
jaar. Veel artiesten komen voort uit
de kweekvijver van Kunstbende, zoals
Trijntje Oosterhuis, Martin Garrix,
Kalvijn, Claudia de Breij, Stefano
Keizers, Abdelkader Benali en
Douwe Bob. Kunstbende bestaat
overigens sinds 1991.
Aanmelden: kunstbende.nl.
Jonge makers van 13 tot en met 19
jaar die het podium niet schuwen,
kunnen zich nog tot 10 maart
inschrijven voor Kunstbende 2024.
De Limburgse voorronde is op zondag
24 maart in Toon Hermans Theater
Sittard. Deelname staat open
voor creatievelingen in verschillende
categorieën, waaronder muziek
(ook deejays, red.), dans, (beeldende)
kunst, modeontwerp, filmmaken,
schrijven en acteren.
Alle jongelingen krijgen feedback
Foto ter illustratie. Foto Getty Images
Het graven naar de kolen had zo’n
hoge prioriteit dat alles zich moest
aanpassen aan de mijnen. Zij bepaalden
het leven van de hun werknemers
in grote mate: de huizen
waarin zij woonden, de toekomst
van de kinderen en het leefritme
van dag tot dag.
De invloed van de mijnen op de omgeving
vloeide zelfs door tot in de benaming
van sommige plaatsen. Zo
zorgde de Staatsmijn Wilhelmina
ervoor dat ‘Terwinselen’ beter bekend
werd als ‘d’r Sjtaat’. Toen deze
Staatsmijn in 1906 in bedrijf kwam
bestond Terwinselen uit niet veel
meer van de huidige Winselerhof en
enkele losse huizen en boerderijen.
Daarna startte het gehucht met een
snelle groei. Er werden wegen aangelegd,
huizen gebouwd, voorzieningen
als een school en enkele winkels
openden hun deuren en in 1919
werd gestart met de bouw van de
huidige kerk.
Grote hoeveelheid kolen
Ondanks dat de Wilhelmina de
kleinste staatsmijn was werd er in
totaal een kleine zestig miljoen ton
kolen gewonnen en had de mijn een
indrukwekkende diepte van 823
meter. De mijnwerkers aan het kolenfront,
de mijnmeters en de ondergrondse
onderhoudsmonteurs
zijn slechts een paar beroepen die
het voor elkaar kregen om de enorme
hoeveelheid kool bovengronds
te halen.
Veiligheid steenberg
Maar het bovengrondse mijnbedrijf
was net zo goed onmisbaar in
dit hele proces. Herman Schoormans
(72, overleden in 2000) heeft
jarenlang als bovengronder op de
Wilhelmina gewerkt.
In Staatmijnen nieuws van 13 juli
1962 vertelt hij: „In 1944 behaalde ik
mijn diploma leerling bankwerker.
Ik werkte mij op tot arbeidsanalist
waarbij ik onderzoeken heb uitgevoerd
voor het bovengrondse mijnbedrijf.
Een bijzonder project waarbij
ik betrokken raakte was het onderzoek
naar de steenberg; hoe
lang kon er nog puin worden gestort
zonder dat de boel zou gaan
schuiven. Met behulp van een zelfgemaakte
maquette van de steenberg
kon ik berekenen dat de berg
nog tot 1976 het predicaat ‘veilig’
had.”
Sluiting
Het zou niet meer zover komen dat
er een oplossing gevonden moest
worden voor de situatie na 1976. Nadat
Joop den Uyl de sluiting van de
mijnen aankondigde sloot de Wilhelmina
1 augustus 1969 haar deuren.
Vrijwel alle gebouwen werden
afgebroken, alleen het gebouw van
de Ondergrondse Vakschool en het
lijkenhuisje bleven staan. Wel bleef
het grootste deel van de steenberg
gespaard waardoor in de verre omgeving
nog steeds goed te zien is
waar d’r Sjtaat ligt.
Dier van de week
Het ‘dump je haan-seizoen’ lijkt dit
jaar vroeg te starten. Verbleven er
een maand geleden nog ‘maar’ drie
gedumpte haantjes in het asiel, inmiddels
staat de teller op tien en zijn
verschillende zijdehoentjes en kleine
krielhaantjes binnengekomen.
Zonder pardon zijn de heren op
straat of over het hek van een kinderboerderij
gezet. De medewerkers
van het asiel zorgen zo goed
mogelijk voor deze dieren, maar hopen
voor hen een fijne, eigen plek te
vinden waar ze door de tuin of over
het erf mogen scharrelen in het gezelschap
van een aantal eigen dames.
De haantjes die momenteel in
het asiel verblijven komen in alle
kleuren en maten en hopen dat
mensen kennis komen maken.
Info: limburg@dierenbescherming.nl.
/www.mediahuislimburg.nl
/via
/kunstbende.nl
link
link
link