22 Woensdag REGIO 24. 05. 2023
literaire hoek
Lezen in Limburg: tussen malaise en hoop
Brunssum. Soms werden de plekken
ingevuld door de concernboekhandels
die echter geen enkele belangstelling
hebben voor de boeken
van de schrijvers uit de regio, een
uitzondering daar gelaten.
Leesaanbod
Niet alleen boekhandels zijn verdwenen,
maar na de fusies van vele
gemeenten verdwenen ook veel bibliotheken,
waardoor het aanbod
aan uit te lenen boeken verschraalde.
De resterende bibliotheken kopen
ook minder boeken in. Ook de
functie van deze bibliotheken veranderde
doordat ze het cursusaanbod
van de opgeheven volkshogescholen
over moesten nemen en nu
vol zitten met studerende studenten.
Prima. Maar noem het dan Studiehuis
of Leerhuis.
In de jaren zeventig, tachtig en negentig
telde ook Limburg veel literaire
cafés, waar vaak schrijvers
werden uitgenodigd. Ze zijn al lang
weer ter ziele. Ook in jongeren
tenten zoals De Nor in Heerlen, Sjelter
in Brunssum, de Boerderij in Geleen,
OOC in Venlo, die een uitgebreid
cultureel aanbod hadden,
traden landelijk bekende schrijvers
op.
De twee literaire prijzen die in Limburg
werden uitgereikt verdwenen.
De Mathias Kempprijs voor Lim-
In de Literaire Hoek besteden
verschillende Limburgse auteurs,
verenigd in de Werkgroep Limburgse
Schrijvers, wekelijks aandacht
aan lezen en literatuur in Limburg.
Vandaag: Ton van Reen over lezen
in Limburg.
Diverse onderzoeken naar het leesgedrag
van Nederlanders geven aan
dat de inwoners van de drie zuidelijke
provincies Zeeland, Noord- Brabant
en Limburg het minst lezen.
Bovendien wordt in Limburg weinig
literatuur gelezen. Krimi’s voeren
hier de boventoon. Hoe dat
komt? Misschien wel door de tv-series
als Flikken Maastricht, met veel
verzonnen moord en doodslag in
het Heuvelland, dat weergalmt in
een overmaat aan bedacht geweld
in lectuur.
In de afgelopen jaren zijn veel uitstekende
boekhandels verdwenen,
zoals Wilbro in Tegelen, Martin
Cuypers in Venray en Horst, Wim
Willems in Roermond, Paul Willems
in Weert, Winants/Het Raedt
huys in Heerlen, Leeskunst in Kerkrade,
Crolla in Valkenburg, Servaas,
Veldeke, Standaard en Lyter-Nypels
in Maastricht, Knippenberg en
Spanjaard in Geleen. En nog veel
meer kleinere maar goed geïnformeerde
boekhandels zoals Kassteen
in Panningen en Rozeman in
Initiatieven
De uitgevers die de kosten voor de
uitgave van de boeken voor hun rekening
namen, de auteurs betaalden
en de boeken over de Nederlandstalige
markt verspreidden zijn
uit Limburg verdwenen.
In Limburg is gelukkig nog wel wat
te doen. Hier en daar is een spokenword
c.q. optreden van een aantal
jongere auteurs. En al wat oudere
levenservaren dichters en schrijvers
als Jack Jacobs en Jacques
Smeets haken daar bij aan en hebben
ook de weg weten te vinden
naar de groeiende markt van de oudere
lezers. Zo ontstaan er ook weer
meer leesclubjes. Ook het Letterkundig
Centrum Limburg en enkele
bibliotheken tonen initiatieven om
de boel weer aan het lezen te krijgen.
En er zijn lettervreters die cursussen
literatuur geven zoals ouddocent
Nederlands Ben van Melick.
burgse schrijvers werd opgeheven.
De prestigieuze Halewijnprijs van
de stad Roermond voor schrijvers
van Nederlandstalige literatuur
verhuisde naar Haarlem. Schande.
Op scholen veranderde in de afgelopen
jaren het leesaanbod. De leeslijsten
verschraalden of verdwenen
zelfs helemaal. Voorheen nodigden
scholen en bibliotheken schrijvers
uit. Dat gebeurt nu nog maar mondjesmaat.
Foto ter
illustratie.
Foto Getty
Images
DOOR TON VAN REEN
Als de vragen hieronder goed zijn ingevuld, lees je de naam van een bisschop van
Maastricht die gezien wordt als de stichter van de Sint-Servaasbasiliek, en die daarna
heilig is verklaard.
1 Was waarnemend burgemeester van Heerlen, nu commissaris van de Koning ofwel
gouverneur van Limburg.
2 Beroemd en berucht Maastrichts advocatengeslacht.
3 Band uit het Limburgse America, zingt in Limburgs dialect. De naam van de band
verwijst naar Christiaan Hesen, een bijzondere inwoner uit dat dorp.
4 Architect van het Rijksmuseum en het station Amsterdam Centraal. Ontwierp en
restaureerde vele tientallen kerken.
5 Lekkernij die heel Nederland onmiddellijk aan Limburg doet denken.
6 Limburgs muziekgezelschap. Gé Reinders maakte er een lied over: blaosmuziek.
7 Geboren in Maastricht, won in 2017 de ronde van Italië, werd tweede in de Tour,
wereldkampioen
in ploegentijdrit en individuele tijdrit.
8 Geert, geboren in Venlo, langst bewaakt lid van de Tweede Kamer.
8
4
6
2
7
3
5
1
4
11 1 2 6 13 9
3 6 8 2
9 8
12 13
12 7
10 11 3 5 7
6 5 10 4
12 4
1
3 8
Limburgpuzzel
De makers van Het Grote Bosatlas puzzelboek hebben een nieuw puzzelboek gemaakt.
Aan de hand van gedetailleerde kaarten en geodata van het Kadaster en prachtige
luchtfoto’s van Karel Tomeï kom je op de meest bijzondere locaties in ons land.
Het boek is ingedeeld per regio van Nederland en ook Limburg komt uitgebreid aan
bod. De topografische kaart van Nederland komt tot leven door middel van quizzen,
filippines en beeldpuzzels. Deze puzzel komt uit dit nieuwe puzzelboek. Daarin onder
meer deze Limburgpuzzel, waaraan u via de Limburger kunt meedoen.
Zo doet u mee!
BEL 0909 - 501 05 80* en spreek de oplossing in. Voor de winnaars hebben we
drie exemplaren van Nederland in Kaart Puzzelboeken beschikbaar.
Het Nederland in Kaart Puzzelboek
is net verschenen. De topografische
kaart van Nederland komt tot leven
door middel van quizzen, filippines
en beeldpuzzels.
Nu verkrijgbaar in de winkel en op www.denksport.com
*) max. € 0,60 p.g./p.o.b. + de kosten voor gebruik van uw mobiele telefoon). De oplossing moet
vóór 7 juni 2023 binnen zijn. Dan maakt u kans op één van de drie puzzelboeken.