Limburg IN MEMORIAM 15
Verhalen vertellen
met muziek
Op de bank zit een dame met een boek
in de hand. De bladzijden bewegen
niet. Bij het raam zit een man roerloos
in zijn ligstoel. De man in de stoel in
het midden is wel wakker, evenals zijn
buurvrouw onder haar paarse Whiskasdeken.
De reclame is net voorbij, de tv
gaat uit, de stoelen worden de andere
richting uit gedraaid.
Dan vult haar zachte, warme zangstem
de hele woonkamer. Het is een wereld
waar je als toeschouwend schrijver
instapt én ook weer uitstapt. Als je er
bent, is het net alsof je er niet bent.
Voor wie niet goed kijkt, ziet vijf mensen
in een wereld die stil lijkt te staan.
Toch gebeurt er tijdens het zingen
veel als je goed oplet. Een voet onder
de paarse deken die eerst stil lag, tikt
mee op het ritme van de muziek. Uit
de ligstoel bij het raam is een grote
ontspanning zichtbaar. Op het gezicht
van de lezende dame verschijnt een
grote glimlach tijdens ‘Let it be’ van
The Beatles. De man in de stoel in
het midden beweegt door een naar
voren reikende hand. De dame in de
keuken krijgt tranen in haar ogen bij ‘Ik
zag twee beren broodjes smeren’. Het
zijn kleine kostbare momenten in het
leven van de bewoners die leiden aan
dementie. Wim Sonnevelds ‘Het dorp’
klinkt die dag nog lang na. Na afloop
van de vijf liederen loopt de zangeres
naar hen toe voor een handgebaar, even
bij hen zitten, een vraag, een moment
van contact.
“Ik hoop dat jullie het mooi vonden”,
zegt ze tegen de vijf bewoners van
afdeling Waterlelie in Lückerheide
(
Meander). De vertolkster van de liederen
is Celine Weerts, Zorg-Zangeres
sinds 2020 en nu daar in dienst. In die
hoedanigheid zingt ze vooral voor en
soms mét bewoners die er verblijven.
“Bij de bewoners die dementie hebben,
vind ik het moeilijke dat ik nooit precies
weet hoe ze het vinden. Die glimlach of
traan maken mijn werk zo bijzonder.”
Individuele muzieksessies met bewoners
die dat willen en kunnen heeft
Celine gemiddeld eens per week in
Lückerheide. “Ze zien het echt als een
uitje.” Bij die sessies gebruikt ze haar
eigen ruimte, die verschillende muziekinstrumenten
huisvest.
“Maar ik ben geen muziektherapeut.
Ik beschrijf geen doelen in plannen,
veel meer werk ik op gevoel en zoek ik
bijpassende liedjes. Vooral kijk ik wat ik
voor iemand in positieve zin kan betekenen.
Muziek is daarvoor een middel.”
Een paar keer zegt ze dat ze niet hoogopgeleid
is, geen conservatorium en
muziektherapie deed. “Mensen denken
zo veel in termen van opleiding, misschien
komt het daardoor.” Geconfronteerd
met haar bescheidenheid valt ze
voor het eerst stil in het interview. Dan:
“Misschien is het voor de bewoners ook
wel fijn dat ik geen therapeut ben”, zegt
ze lachend. “Ze hebben geen indicatie
nodig bij mij.”
Celine maakt deel uit van het zorgteam,
maar neemt niet deel aan bewonersbesprekingen.
“Soms zou dat wel handig
zijn. Mijn beeld van een bewoner kan
anders zijn, de bewoners zie ik immers
in een andere setting. Muziek kan echt
een meerwaarde hebben. Zo hoor ik
soms gezongen liedjes terug bij zorgmomenten,
heel bijzonder.”
Waar ze in 2020 als kersverse Zorg-
Zangeres
na afloop van haar werk vaak
genoeg huilend thuiskwam, is dat nu
niet meer het geval. “De bewoners voor
wie ik nu zing, ken ik alleen maar zoals
ze nu zijn. Hun geschiedenis ken ik
alleen van verhalen of rapportages. Dat
maakt het wellicht gemakkelijker voor
me. Natuurlijk probeer ik wel erachter
te komen wie er voor me zit, zodat ik
daarop juist kan inspelen.”
Maar soms komt dat vroegere leven
toch naar voren, zoals bij Hanneke, een
van haar eerste bewoners bij individuele
zangsessies. “Een gesprek was lastig,
maar muziek deed iets met haar. Ik
bood in Lückerheide aan om voor haar
te zingen toen ze hard achteruitging.
Toen ik met haar man, zoon en schoondochter
op Hannekes kamer zat, kreeg
alles een andere lading. Vervolgens
werd mij gevraagd om haar uitvaart
op te luisteren. De voorbereiding was
bij de familie thuis. Door alle foto’s en
spulletjes daar zag ik weer een andere
Hanneke. Dat raakte me. Het zingen
tijdens haar uitvaart was moeilijk, maar
dankbaar.”
Celine Weerts startte op haar elfde
jaar met zanglessen. Na haar middelbareschooltijd
volgde ze twee jaar de
drama-opleiding in Tilburg en daarna
ging ze naar de Dutch Academy of
Performing Arts in Zoetermeer. “Toen
ik een PR-praatje moest houden over
mezelf, kwam ik erachter dat dit niet
mijn wereldje was. De ommekeer kwam
in de derde klas. De opdracht was om
een theatervoorstelling te schrijven. Ik
ontdekte dat dát echt mijn ding is. Vanaf
toen vertel ik verhalen met de muziek
die ik zing. Als Zorg-Zangeres ben ik
heel dankbaar dat ik dit werk hier mag
doen.”
Ze had ervoor kunnen kiezen om een beroemde zangeres
te worden. Maar ze koos een andere weg dan de geijkte. Ze
werd Zorg-Zangeres. “Ik wil iets positiefs toevoegen aan het
leven van mensen. Alles wat ik doe, gaat allemaal over het
vertellen van verhalen.”
Tekst: Marianne Eussen
Beeld: Kevin Cordewener
Celine Weerts aan het werk als Zorg-Zangeres
“Die glimlach
of traan bij de
bewoners
maken
mijn werk zo
bijzonder”