woensdag 10. 02. 2021 REGIO 5
Het dragen van maskers tijdens carnaval;
traditie die teruggaat tot de middeleeuwen
koos voor de zwarte domino als uitdossing.
Tot aan de jaren dertig van
de 20e eeuw kon men ze nog in het
straatbeeld zien. En dat terwijl zij al
sinds de laatste decennia van de 19e
eeuw geweerd werden door uitgaansgelegenheden
vanwege de
pijnlijke scènes die zij veroorzaakten.
Ergens in de tweede helft van vorige
eeuw heeft het uitbundig geschminkte
gezicht het masker verdrongen.
Maskers ziet men tegenwoordig
alleen bij hoge uitzondering.
Bont beschilderde koppen ziet
men des te meer. Schminken is
praktischer, het bevordert de onderlinge
band, het prikkelt de creativiteit
en is zeker voor brildragers
een stuk comfortabeler. Het spel
met de identiteit is echter overeind
gebleven.
Paradijsvogel
Dat spel is de kern van het carnavalsfeest.
Vandaag de dag markeert
het feest niet meer zo zeer het aanstaande
afscheid van het vlees dat
we eten (de vastentijd) of het vlees
aan onze botten (Aswoensdag),
maar ons alter ego: wie we in ons
diepste wezen zijn en willen zijn.
Niet dat alle carnavalsvierders
slecht in hun vel zitten, maar het is
begrijpelijk dat mensen zich in hun
drukke, normale bestaan beperkt
kunnen voelen en een gebrek aan
vrije ruimte kunnen ervaren voor
de andere, meer speelse, uitgelaten
en zonnige kant van hun karakter.
Met name voor hen is het jaarlijkse
carnaval de gelegenheid om te compenseren
en zich te ontpoppen als
paradijsvogel. Sommigen zijn
maanden bezig met de details van
hun uitdossing en sparen kosten
noch moeite. Speelse interactie met
en waardering van de ander is hun
beloning. Het afleggen van de uitdossing
aan het eind van het feest is
een demasqué dat men ongraag
aanvaardt, dat alleen acceptabel is
in de troostende wetenschap dat er
volgend jaar weer opnieuw een carnaval
is.
Het zou nu carnaval zijn. Maar hoe
wrang: we gaan deze tijd noodgedwongen
gemaskerd in. Ondanks
alle te waarderen inspanningen van
carnavalsverenigingen om er toch
nog iets van te maken, is dit niet het
feest dat wij kennen en waar wij zo
van houden. Alles speelt zich noodgedwongen
af in de eigen kring, binnenskamers
en niet op straat of in
uitgaansgelegenheden, zonder ontmoetingen
met de ander en ook zonder
spel.
Het demasqué is nog nooit zo welkom
geweest.
TIP ONS
Beste lezer, voor deze VIA
zijn we op zoek naar lokaal
(verenigings)nieuws, tips en
informatie. U kunt ons uw
tekst met foto’s mailen:
noordmidden@
delimburger.nl
Stuur uw materiaal op tijd in;
bij tijdsgebonden activiteiten
liefst 2 weken vooraf.
We zien uw kopij met
belangstelling tegemoet.
Dank!
Redactie
De Limburger
WEERT
Jubileumpin Schäöpkes
Carnavalsvereniging De Schäöpkes
uit de Weerter wijk Groenewoud
heeft ter ere van het 5x11jarig
jubileum van de jeugd een pin uitgebracht.
De pin is te koop voor 2,50
euro. Geïnteresseerden kunnen een
mail sturen: jeugd@schaopkes.nl of
een bericht via Facebook.
Gemaskerden op
een verkleed bal,
jaartal onbekend.
FOTO ARCHIEF MATH
DE PONTI
Het masker is tegenwoordig (grotendeels) vervangen door een
kleurrijke laag schmink. FOTO MATH DE PONTI
begrip in onze taal is zo met
carnaval verbonden als het masker.
Als laatste stap in de vermomming
staat het opzetten van het masker
voor het achterlaten van de alledaagse
sleur en het binnengaan in
een nieuwe, anonieme en avontuurlijke
werkelijkheid. Het demasqué
het afzetten van het masker ofwel
de ontmaskering
behelst omgekeerd
de terugkeer naar de eigen
identiteit, sociale context en realiteit.
Het feest en het spel zijn afgelopen.
Niet leuk, vandaar ook dat de
traan bij het masker hoort.
DOOR JEANPHILIPPE
LAUGS
Het dragen van maskers is een heel
oude carnavalstraditie, die teruggaat
tot de late middeleeuwen. Verkleedpartijen
en gemaskerde bals
worden in onze contreien al ettelijke
eeuwen gehouden. Dat blijkt uit de
oudste bronnen die wij hebben.
Geuzennaam
In de tweede helft van de 19e eeuw
kwam het masker in opspraak in de
hier beleden politieke vete tussen
gezagsgetrouwe klerikale katholieken
en hun meer liberale stadsgenoten.
Het verwijt van de klerikalen
aan het adres van de liberalen was
valsheid en onoprechtheid. De liberalen
wezen die claim met felheid af
maar omarmden ‘gemaskerde’ uiteindelijk
als geuzennaam. Dat resulteerde
in de jaren 18771887
onder
meer in een elftal heuse carnavalsoptochten
van gemaskerden.
Een protest dat alleen met carnaval
mogelijk was, een feest dat immuniteit
bood. Dan kwam men er ongestraft
mee weg.
Domino
Lange tijd hoorde het masker ook
bij de domino. Dat was een lange, het
gehele lichaam verhullende geplooide
mantel met diepe capuchon. Domino’s
waren in verschillende stofkwaliteiten
in doorgaans effen kleuren
alom te huur en te koop. De
zwarte domino, bij uitstek geschikt
om je in te verstoppen en bij duisternis
mee uit te gaan, had een kwalijke
reputatie. Wie iemand de mars wilde
maken
in ’t publiek confronteren
met onaangename waarheden,
een oeroud vastenavondsgebruik Geen
WEERT
Inschrijven Wieërter
Vastelaovendj Kwis
Carnavalsvereniging de Rogstaekers
houdt op zaterdag 13 februari
de Wieërter Vastelaovendj Kwis.
Teams kunnen vanaf 20.11 uur met
elkaar de strijd aan gaan.
De Wieërter Vastelaovendj Kwis
staat onder leiding van quizmasters
Jack V Houben en Ilona CampSieben.
Er zijn foto’s en filmpjes uit de
oude doos, lastige vragen, humor en
flauwekul verzameld om er een gevarieerd
programma van te maken.
Ook maken speciale gasten hun opwachting.
De quiz wordt georganiseerd
in samenwerking met de Vastelaovendj
Pubkwis.
Teams die willen deelnemen kunnen
zich nog inschrijven voor de
Wieërter Vastelaovendj Kwis. Deelname
kost 11,11 euro per team. Meer
info op www.vvderogstaekers.nl
NEDERWEERT
Groeëte Ni-jwieërter ‘Ich zit binne’ zitting;
livestream met lokale en LVK- artiesten
Al vele jaren start op vastelaovendjzaterdag
om 11.11 uur de Boeete
gewoeëne binnenzitting bij Eetcafe
De Kleine Winst. Vanwege de geldende
maatregelen kan die dit jaar
niet live plaatsvinden. Uitbater en
initiatiefnemer Paul van der Sande
werkt, samen met vele vrijwilligers
en in samenwerking met Nederweert24,
hard aan het alternatieve
programma, waarvoor vanwege de
coronamaatregelen alle optredens
vooraf worden opgenomen.
Aan de alternatieve zitting verlenen
niet alleen lokale artiesten hun medewerking,
ook grote namen uit de
hele provincie dragen hun steentje
bij met een muzikaal optreden,
waaronder de LVKfinalisten
Spik
en Span, Hoondervel, ‘t Graotekoeer,
Pier en Stuf , Pruuf Mar en Katja
Henz. Uit de eigen regio komen
DZN, Celine, Dao Geuns, Ed en
Frans, Net iets te völ, Stefan Wolter,
Noa, Aldje, Thea en de Prutsers,
KBP, Raoj ‘ns en M6.
Het is niet alleen muziek wat de klok
slaat, ook is er veel ruimte voor
knouwel en zeiver van onder anderen
buuttekampioen Bjorn Smits. Hein
van Deursen uit Ospel brengt zijn
buut De hulpsinterklaos ten gehore.
Ook is aalmoezenier Jack Dick van
de partij en zelfs zal het college van
B en W van de gemeente Nederweert
levert een bijdrage aan de uitzending.
Oude bekenden Rob en Harold
van disco HARO ontbreken ook
tijdens de virtuele uitzending met
hun eigen muziek.
De uitzending van de Groeëte Nijwieërter
‘Ich zit binne’ zitting is te
volgen via de livestream van Nederweert24
en start om 19.11 uur en zal
tot 20.11 uur volledig in het teken
staan van de jeugd. Tijdens het eerste
uurtje zullen alle winnaars van
de buttonontwerpwedstrijd
bekendgemaakt
worden. Het eerste
deel wordt gepresenteerd door Paul
van der Sande en Bas Poels. Om
20.11 uur neemt Naard Vaes de
plaats van Bas in en is het tijd voor
de oudere jeugd. Iedereen kan tijdens
de uitzending actief meedoen
via de chat.
Tijdens de uitzending zal ook de
winnaar van Ut schoeënst verseerdje
vastelaovendjhoeës van de Gemeente
Nederweert bekendgemaakt
worden.
De voorbereiding voor de interactieve
Groeëte Nijwieërter
‘Ich zit binne’
zitting is in volle gang. Vanuit
alle kernen binnen de gemeente Nederweert
komen ideeën om invulling
te geven aan deze bijzondere
uitzending, die via een livestream is
te bekijken.
REGIO
Met Omnibuzz gratis
naar vaccinatielocaties
Ouderen van 70 jaar en ouder worden
door Omnibuzz gratis naar vaccinatielocaties
vervoerd. Óók zonder
lidmaatschapspas. Dat hebben
de Limburgse gemeenten besloten.
Voor klanten van Omnibuzz was het
vervoer naar ‘prikplekken’ sowieso
al gratis. In een recente brief aan minister
De Jonge namen de gemeenten
het standpunt in dat niet alleen
ouderen met een Wmovervoersindicatie
gratis gebruik kunnen maken
van het vervoer naar de vaccinatielocatie,
maar ook ouderen die
niet over een indicatie beschikken.
Het Rijk is echter van mening dat
thuiswonende ouderen zonder een
vervoersindicatie een beroep moeten
doen op vrijwilligers(initiatieven
en organisaties) als zij in eigen
kring geen vervoer kunnen regelen.
Het aanvragen van een rit kan via
telefoonnummer 09000699.