Gezond in 12
dinsdag 16 juni 2020
Forensisch
Psychiatrisch
Centrum de Rooyse
Wissel is bijna
continu op zoek
naar psychiaters.
Volgens Rob
Mooren en Lucy
Klerks, beiden
als psychiater
werkzaam bij
deze instelling,
heeft dat grotendeels
te maken met
vooroordelen ten
aanzien van de
forensische
psychiatrie.
Beiden nemen ze
die graag weg en
vertellen waarom
hun werk zo
boeiend en
bevredigend is.
Tekst: John Huijs
Beeld: Lé Giesen
Vertrouwen winnen is
absolute voorwaarde voor
forensisch psychiater
Om maar meteen
met de deur in
huis te vallen:
de patiënten
die in de
tbs-kliniek van
de Rooyse Wissel
in Oostrum aan hun terugkeer
naar de maatschappij werken,
zijn geen lieverdjes. Of beter gezegd:
dat wáren het in ieder geval
niet, want niet voor niets zijn ze
veroordeeld voor een (ernstig)
delict. Bijna allemaal hebben ze
een gevangenisstraf erop zitten
en krijgen ze behandeling voor de
psychische stoornis(sen) waar zij
aan lijden.
Rob Mooren: „Dat is een lang
traject: gemiddeld verblijven de
tbs-patiënten ruim acht jaar in de
kliniek; daarna kan nog jarenlang
ambulante psychiatrische behandeling
nodig zijn.”
Veilig
Rob Mooren is bijna twee jaar
als psychiater aan de slag in de
kliniek van de Rooyse Wissel en
Lucy Klerks werkt sinds 2017 als
psychiater in de ambulante hulpverlening
vanuit de poliklinieken
van de instelling in Maastricht,
Blerick, Roermond en Helmond.
Beiden kennen ze de vooroordelen
die voor hun patiënten
gelden. Lucy: „Zeker tbs-patiënten
staan als agressieve personen
bekend. Met hen werken zou
daarom gevaarlijk zijn, maar juist
instellingen als de Rooyse Wissel
zijn heel goed voorbereid op het
werken met agressieve patiënten.
Veiligheid wordt hier met een
hoofdletter V geschreven, dus als
het ergens veilig is, is het juist in
een instelling als deze.”
Rob Mooren valt zijn collega bij:
„Vaak wordt van tbs-patiënten
gezegd dat het gevaarlijke gekken
zijn die het beste voor de rest van
hun leven kunnen worden opgesloten.
Wat mensen dan vaak
vergeten is dat deze patiënten
hun straf al hebben uitgezeten
en daarna aan een intensief
behandeltraject beginnen dat nog
langer kan duren dan de gevangenisstraf.
In de kliniek wonen
ze in een groep met elf anderen
die ze niet zelf hebben uitgekozen
en die ook allemaal hun eigen
stoornissen hebben. Begin daar
maar eens aan.”
In de praktijk zien Rob en Lucy
dat er doorgaans heel wat tijd
overheen gaat voordat een
patiënt daadwerkelijk aan de behandeling
begint. Rob: „Dat kan
zomaar vier jaar duren. Al die
tijd blijf je als psychiater zoeken
naar mogelijkheden om de patient
tot het inzicht te brengen dat
het ook in zijn eigen belang is om
zich te laten behandelen. Want
zo lang die patiënt niet meewerkt
aan de behandeling zit proefverlof
er sowieso niet in. Laat staan
een defi nitieve terugkeer naar de
maatschappij.”
Opmerkelijk: Rob en ook Lucy
vinden juist het zoeken naar
‘ingangen’ bij de patiënt het boeiendste
deel van het traject. Lucy:
„Wat mij intrigeert is wat het
voor mensen zijn die tegenover je
zitten. Alleen als je de patiënt onbevooroordeeld
bejegent, kun je
zijn vertrouwen winnen. Vertrouwen
is een absolute voorwaarde
om bij de patiënt binnen te
komen. Dat gaat vaak millimeter
voor millimeter. Juist daarom is
het zo bevredigend als je eindelijk
tot een patiënt weet door te
dringen en je met de eigenlijke
behandeling kunt beginnen.”
Detective
Rob: „Dat doordringen tot patienten
die zich verzetten tegen behandeling
heeft iets weg van het
werk van een detective. Je moet
forensisch continu scherp zijn,
nieuwsgierig zijn en oog hebben
voor detail. Je verzamelt allerlei
puzzelstukjes in de hoop dat die
stukjes samen na verloop van
tijd het begin van een completer
beeld van de patiënt opleveren.
Aan de hand daarvan kun je de
patiënt beetje bij beetje proberen
te verleiden om mee te werken
aan de behandeling.
Dat begint vaak met een minuscuul
vonkje. Het is een uitdaging
om die vonk aan te wakkeren
tot een vuurtje. Je moet het als
psychiater in dit werkgebied wel
leuk vinden om die uitdaging aan
te gaan. Het geeft veel bevrediging
als dat lukt. Het voordeel is
dat je als forensisch psychiater in
een tbs-kliniek alle tijd hebt om
naar dat succesmoment toe te
werken. Ik gebruik daar ook vaak
humor bij.”
De patiënten waar Lucy ambulant
mee werkt, hebben een heel
diverse en meestal erg complexe
problematiek. Ze kunnen via een
juridische maatregel of via de
reclassering bij de polikliniek van
de Rooyse Wissel terechtkomen,
bijvoorbeeld omdat ze zich schuldig
hebben gemaakt aan huiselijk
geweld of drugsverslaafd zijn.
Maar ze kunnen via de huisarts
ook vrijwillig een beroep doen op
de hulp van de polikliniek. Lucy:
„Zelfs dan gebeurt het dat er enige
tijd overheen gaat voordat de
patiënt echt tot het inzicht komt
dat hij of zij zich daadwerkelijk
moet laten behandelen.”
Therapieën
Net als haar vakgenoten in de
tbs-kliniek beschikt Lucy over
een heel arsenaal aan therapieën
die zij kan inzetten, inclusief medicatie.
„Gelukkig maak ik deel
uit een multidisciplinair team.
De leden van dat team zoeken
samen naar de beste therapie
voor de patiënt. Dat is vaak lastig
omdat je altijd te maken hebt
met complexe problematiek. Alle
problemen oplossen lukt niet
altijd, maar dat hoeft ook niet per
se. Het doel van de behandeling
is het minimaliseren van het
risico op herhaling. Als dat niet
lukt met ambulante behandeling,
kunnen we een patiënt doorverwijzen
naar de kliniek.”
Interesse in werken als
psychiater bij de Rooyse Wissel?
Reageer dan op één van
onze vacatures:
www.derooysewissel.nl/werken-bij
Lucy Klerks en Rob Mooren
/werken-bij