Opgroeien in Limburg 5
Het programma De Gezonde Basisschool
van de Toekomst startte in
Zuid-Limburg en raakt snel ingeburgerd,
ook landelijk. De deelnemende scholen
bieden hun leerlingen een gezond ontbijt
en lunch aan, er wordt volop gesport
en gespeeld en snoep en frisdrank zijn
uitgebannen. Een uitstekende ontwikkeling,
vindt ook Wieteke van Vliet, pedagogisch
coach en beleidsmedewerker
bij MIK Kinderopvang & Spelenderwijs,
een van de grootste kinderopvangorganisaties
met 800 medewerkers op
175 locaties in Limburg. “Een ontwikkeling
die terecht veel aandacht krijgt en
die precies aansluit bij het programma
Gezonde Kinderopvang dat inmiddels
in al onze locaties de norm is. De basis
voor een gezonde leefstijl leg je in de
kinderjaren.”
Duizend dagen
Amper drie maanden oud zijn de meeste
baby’s als ze hun opwachting maken
in de kinderopvang. Het lijkt wat vroeg
om dan al met de ouders te praten over
een gezonde leefstijl van hun pasgeboren
kindje. “Maar toch is dat onderdeel
van de intake”, vertelt Wieteke van Vliet
in het hoofdkantoor van MIK Kinderopvang
& Spelenderwijs in Beek. “De
eerste duizend dagen van een mensenleven
zijn bepalend voor de ontwikkeling.
Letterlijk vanaf de geboorte. In de
eerste maanden al kunnen we bewegen
stimuleren. We geven verse fruithapjes,
water en geen drankjes met suiker,
bieden spelmateriaal aan dat past bij de
motorische ontwikkeling van het kind,
zorgen voor voldoende slaapuren. Hoe
ouder het kindje wordt, des te meer je
kunt sturen. Je kunt in die eerste jaren
goede gewoontes aanleren. Die je later
dus niet meer hoeft af te leren.”
Coaches en trainers
Gezonde Kinderopvang staat voor een
uitgekiend programma in de eerste
vier levensjaren en aansluitend bij de
kinderen tot 13 jaar op de BSO ontwikkeld
door het RIVM en het Voedingscentrum.
Externe coaches trainen op
locatie medewerkers van kinderopvangorganisaties.
“Het gaat niet alleen om
voeding en bewegen”, legt Wieteke uit.
“Er is ook aandacht voor mediaopvoeding,
seksuele ontwikkeling, hygiëne
en sociaal emotionele ontwikkeling. We
laten de kinderen kennismaken met de
natuur en groen, met avontuurlijk spel
waarmee ze leren risico’s in te schatten.
Buiten spelen is belangrijk. Het klinkt
aanvankelijk misschien wat raar, maar
dat alles hoort bij het ontwikkelen van
een gezonde leefstijl.”
Bredere aanpak
Gaat het in de eerste twee levensjaren
nog om subtiele ‘interventies’, de
twee daaropvolgende jaren wordt de
aanpak breder. Met ondersteuning van
de Stichting Ecsplore, onderdeel van
de MIK & PIW Groep, werken de centra
van MIK Kinderopvang & Spelenderwijs
met de SuperFIT-benadering. “Gericht
op meer bewegen en gezond eten en
drinken. Niet alleen bij onze centra, ook
betrekken we de ouders er meer bij.
We leggen de link met thuis, met de
sociale omgeving. Onze mensen gaan in
gesprek, leggen uit hoe belangrijk het is
om een basis te leggen voor een gezonde
leefstijl. Niet met een opgeheven vingertje,
we bepalen niet hoe mensen hun
kinderen opvoeden. We leggen wel uit
welke voeding past bij een opgroeiend
kind, welke gezonde alternatieven er zijn
voor een liga en hoe groot de beweegbehoefte
is van bijvoorbeeld een peuter.
Niet alle ouders hebben toegang tot
deze informatie. Ze willen het beste voor
hun kind, net als wij. SuperFIT is gericht
op de opvang én het gezin.”
Buitenschoolse opvang
Met vier jaar verhuizen de kinderen naar
de basisschool, maar dat betekent niet
automatisch het einde van de kinderopvang.
“Integendeel”, zegt Wieteke.
“Heel veel kids maken gebruik van de
buitenschoolse opvang, in Zuid-Limburg
vooral van MIK Kinderopvang &
Spelenderwijs. Daar trekken we de lijn
van gezonde opvang door. We geven
informatie over wat gezond is om in de
broodtrommel mee te nemen. We gaan
graag het gesprek met de ouders aan.
Over dat een verjaardag niet per se gevierd
moet worden met een zoete traktatie.
We gaan met de kids én de ouders
in gesprek over het gebruik van mobiele
telefoons en tablets, over social media.
Bewust omgaan met schermgebruik
is onderdeel van een gezonde leefstijl.
Nog iets: optimale bescherming tegen
de zon. We hebben zelf zonnebrandcrème,
maar vragen ook ouders hun kinderen
tegen de zon te beschermen. Niet
iedereen weet hoe schadelijk de zon
kan zijn. Wij informeren, delen kennis en
dragen zo bij aan gezonder leven.”
Gezonde Basisschool
Zelf bieden de BSO’s allerlei activiteiten
aan op het gebied van sport, bewegen
en wandelingen in de natuur. Waar mogelijk
worden bijvoorbeeld moestuintjes
met de kinderen aangelegd. “We laten
de kinderen spelenderwijs kennismaken
met zo veel mogelijk aspecten die
bijdragen aan een gezonde leefstijl. Dat
matcht mooi met de Gezonde Basisschool
van de Toekomst. Ik hoop dat
steeds meer scholen dat programma
omarmen. Zo krijgen de kinderen de
noodzakelijke bagage als ze naar de
middelbare school gaan. Ze weten wat
gezond is en wat niet.”
De Nederlandse zorg piept
en kraakt in zijn voegen
door een oplopende vraag
en een tekort aan zorgprofessionals.
Inzet van technologie
en digitalisering
is één remedie, preventie
dankzij een gezonde leefstijl
is nóg effectiever. De basis
daarvoor kan niet vroeg
genoeg gelegd worden. Het
programma Gezonde Kinderopvang
wint daarom snel
terrein op de crèches, dagverblijven
en buitenschoolse
opvang.
Gezonde Kinderopvang:
méér dan voeding
Tekst: Jos Cortenraad
Beeld: Moniek Wegdam
“De basis voor een
gezonde leefstijl leg je in
de kinderjaren”
Wieteke van Vliet
Nicole Leenhouts zorgt samen met de
kinderen voor een gezonde hap.